අපට ලැබුණ පාප්තුමා

16 වන බෙනඩික්ට් සුදතුම් පියාගේ ඉසිඹු ලැබීමත් සමඟ සියළු දෙනාම බලා සිටියේ කවදාද මීලඟ පාප්තුමාව පත්කරන්නේ කියලා. ඒ අනුව කාර්දිනල් මඩුල්ල, සුදොතුම් පිය වරණ දැහැන 2013 වසරේ මාර්තු මස 12 වන දින පවත්වන්නට තීරණය කළා.

මේ අනුව කවුරුත් බලා සිටිය දිනය උදාවුණා. 12 වන දින උදේ වරුවේ සුදොතුම් පිය වරණ දැහැනට  පෙර පවත්වන විශේෂ දේව මෙහෙය (Pro eligendo Pontifice) වතිකානුවේ සාන්ත පීතර බැසිලිකාවේ දී, කාර්දිනල් මඬුල්ලේ ප්‍රධානියා වන අන්ජෙලෝ සොදානෝ කාර්දිනල් තුමාගේ ප්‍රධානත්වයෙන් සිදුවුණා.

Pro eligendo Pontifice මෙහෙය

එදින සවස් වරුවේ ප්‍රථම ඡන්ද වටය පවත්වන්නට නියමව තිබුනා. ඒ අනුව ඡන්දය ලබා දීමට සුදුසුකම් ලබා තිබූ කාර්දිනල්වරු 115 දෙනා (සුදුසුකම නම් වයස අවුරුදු 80 ට අඩු කාර්දිනල් වරයකු වීමයි) වතිකානුව තුළ පිහිටි ශාන්ත පාවුළු දේවස්ථානයේ යැදුම් මෙහෙයකට සහභාගි වී පෙරහැරෙන් සුදොතුම් පිය වරණ දැහැන සඳහා රහස් සම්මුති සභාව (Conclave) පැවැත්වෙන සිස්ටයින් දේවස්ථානය කරා ගමන් කළා. ඉන්පසු එක් එක් කාර්දිනල් තුමන් දේව වාක්‍ය ප්‍රකාශයක් මත අත තබා සාධාරණව සුදොතුම් පිය වරණ දැහැනට සහභාගි වන බවට ප්‍රතිඥා දෙනවා. සියළු දෙනාම දිවුරුම් දී අවසන් වූ පසු වතිකානුවේ ජනවන්දනාව භාර ප්‍රධාන පියතුමා "Extra Omnes" කීමත් සමඟ සුදොතුම් පිය වරණ දැහැනට සම්බන්ධ නොවන, එනම් කාර්දිනල් වරු 115 දෙනාට අමතර සියළු දෙනාම සිස්ටයින් දේවස්ථානයෙන් පිටවෙනවා. ඉන්පසු පෙර කී පියතුමා සිස්ටයින් දේවස්ථානයට ඇතුල්වන ප්‍රධාන දොරටුව වසා දැමීමත් සමඟ සුදොතුම් පිය වරණ දැහැනේ රහස් සම්මුති සභාව ආරම්භ වෙනවා. (Conclave වදන පැමිණුනේ ලතින් භාෂාවේ cum clave එනම් with a keyයන වදනිනි. සිංහල භාෂවෙන් එය 'අගුළු දැමූ' යන අරුතක් ගෙන එනවා.)

මෙසේ සුදොතුම් පිය වරණ දැහැනේ පළමු වටය ආරම්භ වීමත් සමඟ වතිකානුවේ රැස්ව සිටි දහස් සංඛ්‍යාත ජනතාවගේ දෑස් යොමුව තිබුනේ සිස්ටයින් දේවස්ථානයේ වහල මත සවි කර තිබූ දුම් කවුළුව වෙතටයි. ඉතාලි වේලාවෙන් සවස 7.40 ට පමණ දුම් කවුළුවෙන් කලු දුම් පිටවීමත් සමඟ ජනතාව දැනගත්තා පළමු වටයෙන් කවුරුන් හෝ 2/3 ක ප්‍රතිශතයක් ලබා නොමැති බව. ඉතින් නව පාප්තුමකු දැක ගැනීම දවසකින් කල් දාන්න සැමටම සිදුවුනා.

මුළු කතෝලික සභාවටම වැදගත් වුන ඒ මාර්තු 13 වන දිනය උදාවුනා. සමහර පුද්ගලයන් නවක පාප්තුමකු අපේක්ෂාවෙන් උදයේ සිටම වතිකානුවට රොක් වී සිටියා. නමුත් පෙ.ව. 11.40 ට පමණ පිටවූ කලු දුමත් සමඟ වතිකානුවට රැස්වූ ජනතාවට සහ ලොව වටා සිටින කතෝලිකයන්ට  නැවතත් සංඥා කළේ නවක පාප් තුමකු පත් නොවූ බවයි. 

මෙසේ වට 3 කට පසුවද පාප්තුමකු පත් නොවූ නිසා බොහෝ දෙනා සිතුවා එදින සවස් වරුවේ හෝ පසුදින උදය වරුවේ හෝ නවක පාප්තුමකු පත්වේවි කියා. මේ බලාපොරොත්තුව මත මමත් සවස 4 පමණ වන විට වතිකානුවට පැමිණුනා. ඒ මොහොත වන විට වර්ෂාවක් පතිත වෙමින් තිබුනත් පැමිණි පිරිස් කුඩ ඔසවාගෙන නොඉවසිල්ලෙන් බලා සිටියේ සවස 5 ත් 6 ත් අතර සුදු දුම දකින්න ලැබේදෝ කියා. නමුත් 4 වන වටයෙන්ද ප්‍රථිඵලයක් ලැබූ බවක් පෙනෙන්නට නොතිබුනා. 

ඊටපසු සියල්ලන්ගේ දෑස් යොමු වී තිබුනේ සාන්ත පීතර බැසිලිකාවට දකුණු පසින් සිස්ටයින් දේවස්ථානයේ වහල මත සවි කර තිබූ දුම් කවුළුවට සහ බැසිලිකාවේ වම් පස ඔරලෝසුව වෙතටයි. මේ අතර සවස 7 පසුවී සුළු මොහොතකින් සිස්ටයින් දේවස්ථානයේ දුම් කවුළුවෙන් සුදු දුම් රොද ඉහල නඟිනවාත් සමඟම රැස්ව සිටි  ජනයා ඔල්වරසන් දෙන්නට වුනා. ඒත් සමඟම මෙතරම් වෙලාවක් තිබුණ වැස්සද පහවුනා.

දැන් සියළු දෙනාටම ඇතිවූ ප්‍රශ්නය තමා කවුද පාප් ධූරයට පත්වුනේ කියන එක. සුදු දුම පිටවී පැයකට පමණ පසු ප්‍රංශ ජාතික ජන් ලුවි තවුරොං කාර්දිනල් (Jean-Louis Tauron) හිමිපාණන් ANNUNTIO VOBIS GAUDIUM MAGNUM HABEMUS PAPAM (විශාල ප්‍රීතියකින් ඔබට දන්වන්නේ, අපට පාප් තුමකු ලැබී තිබේ) කියා පවසා, ආර්ජන්ටිනාවේ බුඑනොස් අයිරෙස් හී අගරදගුරු අති උතුම් හෝර්ජේ මාරියෝ බෙර්ගෝලියෝ කාර්දිනල් හිමිපාණන්, ප්‍රැන්සිස් නමින් පාප් ධූරයට පත්වී ඇති බව ප්‍රකාශ කිරීමත් සමඟ නැවතත් රැස්ව සිටි ජනතාව ඔල්වරසන් දෙන්නට පටන් ගත්තා. 

ඉන්පසු සුළු මොහොතකින් සාන්ත පීතර බැසිලිකාවේ සඳළු තලයට පැමිණි නවක සුදොතුම් පියා ජනතාවට ආචාර කර, සුළු දෙසුමක් පවත්වා, තමන්ගේ ප්‍රථම අපෝස්තලික ආශිර්වාදය (Urbi et Orbi) ජනතාවට ලබා දුන්නා. එම අපෝස්තලික ආශිර්වාදය ලබා දීමට පෙර එතුමා කළ විශේෂ දෙයක් වුනේ, විශ්‍රාමික සුදොතුම් පියා වෙනුවෙන් සහ එතුමා වෙනුවෙන් රැස්ව සිටි ජනතාවට යාච්ඤා කරන්න යයි ඉල්ලීමයි. 

දැන් බලමු මේ නවක පාප් තුමාගේ වතගොත ටිකක්.

1936 දෙසැම්බර් 17 වන දින ආර්ජන්ටිනාවේ බුඑනොස් අයිරෙස් හී දී ඉතාලි සංක්‍රමණිකයන් වන මාරියෝ හෝසේ බෙර්ගෝලියෝ සහ රෙජිනා මරියා සිවෝරි ට දාව හෝර්ජේ මාරියෝ බෙර්ගෝලියෝ උපත ලැබුවා. 

සහෝදරයන් දෙදෙනෙකු සහ සහෝදරියන් දෙදෙනෙකු සමඟ හැදී වැඩුණු, රසායන විද්‍යා උපාධිධාරියකු ද වන මෙතුමා 1958 මාර්තු මස 11 වන දින ජේසු නිකායට බැඳී පූජකයකු වීමට කටයුතු කරනවා. දර්ශනවාදය සහ දේවධර්මය හදාරණ මෙතුමා 1969 දෙසැම්බර් 13 වන දින රමෝන් හෝසේ කාස්තෙල්ලානෝ  (Ramon José Castellano) අගරදගුරුතුමා මඟින් පූජක වරම් ලබා ගන්නවා.

පවුලේ අය සමඟ

මෙතුමා ගේ තිබූ නායකත්ව ගුණාංග නිසාම 1973 වර්ශයේ දී ආර්ජන්ටීනා ජේසු නිකායික ප්‍රාදේශාධිපති ලෙස පත්වෙනවා. 1979 දක්වා එම තනතුරේ කටයුතු කරන එතුමා 1980 දී සාන්ත මිගෙල් දෙව්සත්හලේ අධ්‍යක්ෂ ලෙස පත්වෙනවා.

1992 වර්ශයේ දී බුඑනොස් අයිරෙස් හී සහයක රදගුරු ලෙස අභිසෙස් ලබන මෙතුමා 1997 ජූනි මස 3 වන දින එම පදවියේම යුවරදගුරු ධූරයට පත් වෙනවා. කුවාරන්සිනෝ කාර්දිනල් තුමා ගේ (Cardinal Quarrancino) අභාවයත් සමඟ 1998 දී බුඑනොස් අයිරෙස් පදවියේ අගරදගුරු ලෙස පත්වෙනවා.

2001 පෙබරවාරි 21 වැනිදා භාග්‍යවන්ත දෙවන ජුවාම් පාවුළු සුදොතුම් පියා විසින් කාර්දිනල් වරයට ඔසවන ලද අතර, දේව වන්දනාව සහ සක්‍රමේන්තු විනය පිළිබඳ සසුන් කොමිසමේත්, පූජක වරුන් පිළිබඳ සසුන් කොමිසමේත්, අපෝස්තලික ජීවිත සංගම්වල සහ ආලේපලත් ආයතන පිළිබඳ සසුන් කොමිසමේත්, පවුල් පිළිබඳ සසුන් කොමිසමේ සහ ලතින් අමරිකානු කොමිසමේත් සාමාජිකත්වය දැරුවා.

කාර්දිනල් ධූරය ලබමින්

කාර්දිනල් වරයකු ලෙස ද ඉතා සරළ දිවි පෙවතක් ගත කළ මෙතුමා සාමාන්‍ය නිවසක ජීවත් වෙමින්, පොදු ප්‍රවාහන සේවා භාවිතා කරමින්, තමා ගේ කෑම බීම පවා තමා විසින්ම සකසා ගත්තා. ගබ්සාව, අනායාස මරණය, මරණ දඬුවම, සම ලිංගික විවාහ වැනි ක්‍රියාවන්ට මෙතුමා දැඩි ලෙස විරුද්ධ වුනා.

පාප් ධූරය ලැබීමෙන් පසු ද මෙතුමා ගේ දිවි පෙවෙතේ එතරම් වෙනසක් සිදුවී නෑ. මාර්තු මස 13 වන දින පාප් ධූරයට පත් වී ජනතාවට ආචාර කරන්න පැමිණුන විට සාමාන්‍ය සුදු ලෝගුවෙන් පමණක් සැරසී, පාප්තුමකු පළදින රත්තරන් කුරුසය වෙනුවට, කාර්දිනල් වරයකු ලෙස පැළඳි රිදී කුරුසයම පැළඳගෙන පැමිණීම කාගෙත් පැසසුමට ලක්වුණා.

පසුදින මරිය තුමිය ගේ දේවස්ථානයට යාමට පාප්තුමා ගේ නිල රථය සූදානම් කර තිබෙන විටත්, එය ප්‍රතික්ෂේප කර අනෙක් කාර්දිනල් වරුන් සමඟ ඔවුන් ගමන් ගත් බස් රථයේම ගමන් කිරීමත් නැවත එන විට රෝමයේ එතුමා නැවතී සිටි ස්ථානයට ගොස් බිල ගෙවීමත් විශේෂ සිදුවීම්.

මාධ්‍යවේදීන් හමුවූ මොහොතේ, ප්‍රැන්සිස් නාමය ගැනීමට හේතුව එතුමා පැවසුවා. සුදොතුම් පිය වරණ දැහැනේ පස්වන වටයේ මෙතුමාට 2/3 ක ඡන්ද ප්‍රතිශතයක් ලැබෙන බව පෙනෙන විට, එතුමා අසල සිටි බ්‍රසීලියානු ජාතික ක්ලවුදියෝ හුම්මෙස් (Claudio Hummes) කාර්දිනල් තුමා මෙතුමාට සුභ පතා දුප්පතුන් අමතක නොකරන්න යයි ඉල්ලීමක් කර තිබෙනවා. මෙම ඉල්ලීම ප්‍රැන්සිස් නාමය ගැනීමට හේතු වූ බවයි එතුමා කියන්නේ. ඒ අසීසියේ සාන්ත ප්‍රැන්සිස් මුනිතුමා ගේ දර්ශනය පෙරදැරි කරගෙනයි.

මාර්තු මස 19 වන දින පැවැත් වූ පදවි ප්‍රාප්ත දේව මෙහෙයේ දී පාප් පැල්ලියම (Papal Pallium) මෙන්ම ධීවර මුදුව ද (Fisherman's ring) මෙතුමාට ලැබුනා. මෙම මුදුවේ විශේෂත්වය නම් එය රිදී ලෝහයෙන් සාදවා තිබීමත්, එය ප්‍රධාන වශයෙන් 6 වන පාවුළු පාප් වහන්සේට එන්රිකෝ මන්ෆ්‍රිනි නම් නිර්මාණකරුවා විසින් සැළසුම් කර තිබුනත්, එතුමා එය භාවිතා කර නොතිබීමයි. 6 වන පාවුළු පාප්තුමා භාවිතා කර ඇත්තේ වෙනත් නිර්මාණයක් සහිත මුදුවකි.

තව විශේෂිත සිදුවීමක් නම් මෙතුමා වතිකානුවේ සාමාන්‍ය සේවකයන් සඳහා දිව්‍ය පූජාවක් පැවැත්වීමයි. දැන් දැනගන්නට ලැබෙන ආකාරයට මෙතුමා නිල පාප් නවාතැන වෙනුවට, සුදොතුම් පිය වරණ දැහැන වෙනුවෙන් පැවති රහස් සම්මුති සභාව පැවති කාලයේ දී නවාතැන් ගත් Domus Sanctae Martae (දෝමුස් සාන්තේ මාර්තේ) හී කාමරයේම රැඳී සිටිනා බවයි.

වතිකානුවේ සේවකයන් ගේ දිව්‍ය පූජාවට පෙර

මාර්තු මස 23 වන සෙනසුරාදා තවත් සුවිශේෂ සිදුවීමක් වුණා. එනම් පාප් වරු දෙදෙනෙක් එකවර මුණගැසීම. වසර 600 කට පමණ පසු සිදු වූ මෙම සිදුවීම මෙම කාල වකවානුවේ ජීවත් වූ සියළු දෙනාටම සුවිශේෂයි. ප්‍රැන්සිස් පාප් තුමා විශ්‍රාමික 16 වන බෙනඩික්ට් පාප්තුමා මුණ ගැසී, එතුමාත් සමඟ එදින දහවල් ආහාරය ගත්තා. පහත වීඩියෝවෙන් එම හමුවීම දැක බලාගන්න පුළුවන්.

අවසාන වශයෙන් ප්‍රැන්සිස් පාප්තුමාගේ නිල ලාංඡනය පිළිබඳව කරුණු දක්වා මෙම ලිපිය අවසන් කරනවා.

නිල් පැහැති පළිහ තුළ ඉහලින්ම පාප් තුමාගේ නිකායේ, එනම් ජේසු නිකායේ ලාංඡනය දැක්වෙන අතර එහි H අකුර මත කුරුසයද, ඊට පහලින් ජේසුස් වහන්සේව ඇණ ගැසූ ඇණ 3 ද දැක්වෙනවා. පහලින් එක් පසක දැක්වෙන තරුවෙන් දේව මාතාවන්ව ද, නාඩ් මලින් ශුද්ධවූ ජුසේ මුනිතුමාව ද නිරූපණය කෙරෙනවා. මෙමඟින් දේව මාතාවන්ට සහ ජුසේ මුනිදුන්ට මෙතුමා ගේ ඇති භක්තිය පෙන්නුම් කෙරෙනවා.

මූලාශ්‍ර:

• ඥානාර්ථ ප්‍රදීපය පුවත්පත 2013-03-17
• http://en.wikipedia.org/wiki/Pope_Francis

ප.ලි.: මේ ලිපිය ලියන්න මූලික වුනේ හසිත ගේ සහ හරී ගේ ඉල්ලීමයි. ලිපිය බ්ලොග් අඩවියට එක් කරන්න සතියක් පමණ ප්‍රමාද වුනා. කොහොම හරි ඒ අතර ඩිලාන් පාප් වහන්සේ ගැන ලිපියක් පළ කරලා තිබුනා. මෙතනින් ගිහිල්ලා හරී ලියලා තියන පාප් වහන්සේ ලිපි වලින් වැඩි විස්තර දැනගන්න පුළුවන්.